Binnen het Justitieel Complex Zaanstad hebben vier gevangenen het leven verloren in de afgelopen maand. Drie mannen hebben zichzelf van het leven beroofd, terwijl één vrouw een natuurlijke dood stierf. Deze gebeurtenissen hebben voor onrust gezorgd bij zowel gedetineerden als personeel.
Directeur Obe Veldman bevestigde dat de sterfgevallen zich in verschillende delen van de megagevangenis in Westzaan voordeden in mei. “Dit heeft een enorme impact. Het is tragisch voor de nabestaanden, de betrokkenen en het personeel,” zei hij.
Veldman gaf geen verdere details over de specifieke data en omstandigheden vanwege privacyoverwegingen, maar bronnen binnen de gevangenis hebben enige informatie gedeeld. De meest recente gedetineerde zou op zondagochtend 28 mei zijn gevonden.
Deze man was op vrijdag gearresteerd en zat op de inkomensafdeling. Zijn dossier vermeldde dat hij suïcidaal was. Normaal gesproken zou iemand met zo’n aanduiding in een cel met constant cameratoezicht worden geplaatst totdat er een gesprek met een psycholoog heeft plaatsgevonden, maar dit gebeurde niet in dit geval.
Een medewerker ontdekte de man twee dagen na zijn arrestatie dood in zijn cel. “Het personeel had dit moeten opmerken, maar ze hebben niet goed gelezen. Daarover zijn er wel zorgen onder de collega’s.”
Daarnaast werd een andere gedetineerde dood in zijn cel gevonden door zelfmoord. Hij zat naar verluidt op de Noord-afdeling, waar verdachten worden vastgehouden die nog voor een rechter moeten verschijnen, en mensen die zorg nodig hebben.
Twee andere sterfgevallen deden zich voor op de psychiatrische afdeling van het Justitieel Complex Zaanstad. Een mannelijke gedetineerde pleegde halverwege mei zelfmoord. Een vrouwelijke gedetineerde stierf een week later een natuurlijke dood.
Er gaan geruchten onder de gevangenen dat het vier gevallen van zelfmoord betreft, wat voor extra onrust zorgt.
Na elke zelfmoord in een gevangenis worden verschillende onderzoeken uitgevoerd, zei Veldman. Deze worden uitgevoerd door de politie, de lijkschouwer en de calamiteitenonderzoekscommissie. Elke zelfmoord wordt ook gemeld aan de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.
Veldman erkende dat de vier sterfgevallen in zo’n korte tijdspanne zijn personeel aangrijpen. “Er is angst. Vooral voor degenen die de sterfgevallen ontdekken. Daarom hebben we een nazorgteam. Iedereen die bij ons werkt, begrijpt dat dit kan gebeuren, maar het is buitengewoon storend.”
Jim Nijdam, voorzitter van de Centrale Ondernemingsraad binnen de DJI en vertegenwoordiger van het gevangen
ispersoneel in Nederland, reageerde ook geschokt. “Vier gevallen in zo’n korte tijd heb ik nog nooit meegemaakt.”
In oktober 2021 sprak NH met directeur Veldman van het Justitieel Complex Zaanstad na de vijfde zelfmoord in de gevangenis dat jaar. “Het raakt ons allemaal,” zei Veldman toen. “Het is simpelweg niet mogelijk om iedereen 24 uur per dag in de gaten te houden.”
Een maand later stierf de 21-jarige veroordeelde Felisinio in zijn cel. Volgens zijn vader stikte hij in zijn tong na een epileptische aanval. Zijn vriendin, die hem op dat moment belde, hoorde hem naar adem happen en belde de gevangenis, maar kreeg te maken met meerdere keuzemenu’s en wachttijden. Tegen de tijd dat ze hem vonden, was hij al bewusteloos, en na een half uur reanimeren, gaven ze het op. “Mijn zoon was dood,” zei zijn vader.