De politie is ten onrechte verontwaardigd over het besluit om meer dan 1500 mensen die afgelopen zaterdag de A12 bij Den Haag blokkeerden niet te vervolgen, volgens mensenrechtenorganisaties. Ze beweren dat de vaak gemaakte vergelijking met de blokkeerfriezen op de A7, waar wel vervolging plaatsvond, geen steek houdt. Wanneer wordt het blokkeren van een snelweg zonder gevolgen getolereerd?
De politiebonden maken gezamenlijk een verwijzing naar de Friese activisten die op 18 november 2017 de A7 blokkeerden. Hun doel was om de tegenstanders van Zwarte Piet ervan te weerhouden om naar Dokkum te gaan voor de nationale Sinterklaasintocht.
Hier ligt volgens Gerbrig Klos, programmaleider bij Amnesty en expert in demonstratierechten, een significant verschil. “De blokkade door de blokkeerfriezen was bedoeld om de demonstraties van Kick out Zwarte Piet te hinderen of te verhinderen. Dit valt niet binnen de grenzen van een vreedzaam protest en is daarom strafbaar.”
‘Politie heeft hier nooit over geklaagd’
Volgens Klos is het protest van Extinction Rebellion daarentegen wel vreedzaam. “Natuurlijk gaat elke demonstratie gepaard met een verstoring van de openbare orde. Maar mensen die vreedzaam demonstreren, uiten een mensenrecht.”
Acties tegen vreedzame demonstranten mogen niet overdreven zijn, zegt advocaat Willem Jebbink. “Dit geldt ook voor maatregelen achteraf, zoals vervolging of het opleggen van sancties. Als de maatregelen te zwaar zijn, dan komt de vrijheid om te demonstreren te veel onder druk te staan.” Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft dit ook bevestigd. “Anders worden burgers ontmoedigd om hun mening in het openbaar te uiten.”
Arrestatie als straf
Politieagenten die afgelopen zaterdag in Den Haag werkten, zijn gefrustreerd over het niet-vervolgen van bijna 1600 arrestaties, volgens Jan Struijs, voorzitter van de Nederlandse Politiebond. “Hoe rechtvaardig je dat de ene demonstratie wel vervolgd wordt en de andere niet? We moeten ervoor zorgen dat we als rechtsstaat geloofwaardig blijven en dat gelijke behandeling gewaarborgd blijft.”
Volgens het OM hebben de klimaatactivisten met hun arrestatie, en de daaruit voortvloeiende vrijheidsberoving, al hun straf ondergaan. De politie speelde hierin een grote rol. “Het is dus onbegrijpelijk dat zij zich buiten spel gezet voelen”, zegt advocaat Jebbink. In het verleden zijn demonstranten ook vaak ‘bestuurlijk verplaatst’ door de politie. “Dat betekent dat ze naar de rand van