Tanken is vanaf vrijdag een stuk goedkoper. Voor het eerst in decennia heeft het kabinet de accijns op brandstof verlaagd, bedoeld om de pijn van de opgelopen brandstofprijzen wat te dempen. Pomphouders en automobilisten hebben ernaar uitgekeken, maar er is ook kritiek. De steun zou te algemeen zijn en de klimaatcrisis zou worden vergeten.
De prijs van benzine bestaat in Nederland voor ongeveer de helft uit accijnzen en btw en de prijs van diesel voor zo’n 40 procent. Per 1 april wordt de accijns voor loodvrije benzine verlaagd met 17 cent per liter en voor diesel met 11 cent. Omdat over accijns ook btw gerekend wordt, valt de brandstofprijs nog lager uit.
Volgens consumentencollectief United Consumers daalt de benzineprijs vrijdag met ongeveer 21 cent en de dieselprijs met 14 cent. Alles bij elkaar besparen benzinerijders door de accijnsmaatregel gemiddeld een tientje op een volle tank, en dieselrijders 7 euro.
De accijnsverlaging is onderdeel van een pakket aan maatregelen om de energieprijzen te dempen om de koopkracht te verbeteren. De maatregel duurt tot het einde van het jaar. Het kabinet heeft er 2,8 miljard euro voor uitgetrokken.
Tanken uitstellen
NOVE, de brancheorganisatie van zelfstandige brandstofhandelaren, verwacht dat mensen massaal gaan tanken op 1 april. “Mensen probeerden afgelopen week het tanken uit te stellen. We werken er hard aan om in de eerste week van april de vraag aan te kunnen. Dat is nog een uitdaging.”
“Zeker onze leden met een pompstation aan de grens snakten hiernaar. Het verlagen van de accijns biedt hen uitkomst”, zegt NOVE-directeur Erik de Vries. “Met zo’n groot prijsverschil gaan mensen veel sneller in België of Duitsland tanken. En als ze daar toch zijn doen ze ook meteen boodschappen. Wij pleiten daarom al langer voor Europese afspraken over de brandstofaccijns.”
Eén van de ondernemers die dat merkt is Danny Mangnus, eigenaar van twee tankstations en een supermarkt in Kapellebrug, in Zeeuws-Vlaanderen, vlak bij de Belgische grens. “Voorheen kwamen er veel Belgen bij ons diesel tanken en die deden meteen bij ons boodschappen. Nu de accijns in België al wekenlang lager is, is dat voordeel weg. Onze omzet in de supermarkt is met meer dan 20 procent gedaald.”
Minder discussie
Hij hoopt dat klanten uit België snel weer terugkomen als diesel in Nederland weer goedkoper is. De accijnsverlaging zou pomphouders ook discussies met klanten besparen, zegt Tim Schoenmakers van BETA, de brancheorganisatie voor tankstations. “Een misvatting van automobilisten is dat de pompeigenaar bij een hoge prijs ook meer winst maakt. Maar zij zijn net zo afhankelijk van geopolitiek als hun klanten.”
De Nederlandse overheid berekent het hoogste bedrag aan accijns op brandstof in Europa. Het afgelopen jaar kreeg de overheid 7,6 miljard euro aan brandstofaccijns binnen.
Frans Rooijers, duurzaamheidsexpert en directeur bij CE Delft had liever geen aanpassingen gezien. “Om het gedrag van gebruikers van fossiele brandstoffen te veranderen, is de prikkel van hoge prijzen nodig.” Volgens hem laat het kabinet een kans liggen om de energiecrisis aan te grijpen als onderdeel van de aanpak van de klimaatcrisis.
“Er wordt nu vooral gedacht in subsidies van bijvoorbeeld het bouwen van windparken, maar uiteindelijk moet er een visie komen voor structureel hogere energieprijzen.” Rooijers pleit bijvoorbeeld voor een energietoeslag, gekoppeld aan de bestaande zorgtoeslag om lage inkomens gericht mee te compenseren. “Of het compenseren van pomphouders, om de winst van grensoverschrijdend tanken op de vangen.”