Buitengewoon Opsporingsambtenaren (boa’s) krijgen binnenkort een korte wapenstok. Na overleg tussen minister Grapperhaus en de vakbond zijn er nieuwe afspraken gemaakt over wapengebruik. Boa’s vragen al langer om extra middelen, zoals pepperspray. Er wordt ook onderzoek gedaan naar mogelijk gebruik van tasers.
Belangbehartiger Nederlandse boa bond vindt het een belangrijke stap. ‘Het opent de weg voor middelen waarmee boa’s zich goed kunnen verdedigen’, zegt woordvoerder Eric Lakenman. In de nieuwe afspraken is niet meer het zogeheten noodzakelijksheidscriterium leidend bij het wel of niet uitrusten van boa’s met wapens, maar het veiligheidscriterium. Bij het eerste moet er sprake zijn van voortdurend fysiek geweld. ‘Je moet op je bek worden geslagen en dat moet vaker gebeuren,’ vat Lakenman het onomwonden samen. Bij het nieuwe criterium komt de veiligheid van de boa op de eerste plaats. ‘Als boa’s te maken krijgen met een gewelddadige situatie, duurt het altijd een paar minuten totdat er versterking van agenten komt. Dan moet hij de middelen hebben om zich te kunnen verweren. Een ambtenaar moet uitgerust voor zijn taak zijn.’
Of die taak daadwerkelijk een wapenstok vereist, bepaalt de lokale driehoek van burgemeester, politie en het Openbaar Ministerie. Niet alle boa’s zullen dus een wapenstok krijgen, alleen diegenen die mogelijk in gevaarlijke situaties terechtkomen. De risico’s worden per taak in kaart gebracht. ‘Mensen die met geweld te maken zullen krijgen, horen goed uitgerust te zijn.’
De boa’s worden goed getraind in het gebruik van de wapens, zegt Lakenman. ‘Ze krijgen dezelfde training voor het gebruik van deze geweldsmiddelen als politieagenten en voor boa’s gelden dezelfde criteria. Ze moeten bijvoorbeeld stevig in hun schoenen staan en weten wat proportioneel geweldsgebruik is.’
De discussie rondom wapenstokken en pepperspray voor boa’s laaide onlangs weer op, nadat enkele boa’s in IJmuiden werden mishandeld door een groep jongeren. Er volgden meerdere protestacties van boa’s.
Tegenstanders zijn juist bang voor een wapenwedloop wanneer boa’s meer geweldsmiddelen tot hun beschikking hebben. Daar is Lakenman kort over. ‘In een onveilige situatie moet een boa zich kunnen verweren. En er dringt zich een realiteit op waarin dat steeds vaker nodig blijkt te zijn.’