Bij een zware aardbeving met een kracht van 7,8 in het zuiden van Turkije zijn al ruim 2.277 doden en duizenden gewonden gevallen, zowel in Turkije als in buurland Syrië. De tellers lopen helaas pijlsnel op: zeker 1.498 mensen zijn in Turkije om het leven gekomen door de beving. Er vielen ook minstens 7.634 gewonden. In buurland Syrië vielen er nog eens zeker 783 doden en meer dan 2.200 gewonden. De vrees bestaat dat de dodentol nog hoger zal oplopen, want er liggen nog veel mensen onder het puin. Tot overmaat van ramp blijft het rommelen in het gebied. Net voor de middag (Nederlandse tijd) was er na een reeks naschokken na de eerste beving nog eens een zeer krachtige aardbeving iets noordelijker, met een kracht van 7,5.
Volgens het Amerikaanse aardbevingsobservatorium USGS vond de dodelijke aardbeving afgelopen nacht plaats om 4.17 uur plaatselijke tijd (2.17 uur Nederlandse tijd) in het zuiden van Turkije, op een diepte van ongeveer 18 kilometer. Dat gebeurde met een kracht van 7,8. Het epicentrum lag 26 kilometer ten noordwesten van de Turkse stad Gaziantep, niet ver van de Syrische grens. In vogelvlucht gaat het om zo’n 60 kilometer. Schade en slachtoffers worden tot ver van het epicentrum gemeld.
Inmiddels zijn er ook al bijna 80 naschokken gemeten en net voor de middag zelfs een zeer krachtig exemplaar met een kracht van 7,5. Het betrof een naschok met een iets noordelijker gelegen epicentrum dan de eerste aardbeving, in de provincie Kahramanmaras. De schok werd opnieuw in de wijde regio gevoeld.
Situatie in Turkije:
De omvang van de ramp is niet te overzien. De voorlopige balans in Turkije staat inmiddels op 1.498 doden en minstens 7.634 gewonden.
Volgens officiële berichten zijn zeker tien provincies in het zuidoosten van Turkije getroffen door de eerste beving, waaronder Kahramanmaras en Diyarbakir, op meer dan 300 kilometer afstand van elkaar. Er zijn in heel Turkije minstens 2.818 gebouwen ingestort. Vermoedelijk liggen er dus op veel plaatsen nog mensen onder het puin en loopt de dodentol nog veel hoger op. Gelukkig worden er ook mensen levend vanonder brokstukken gehaald. Meer dan 2.400 mensen zijn tot nu toe uit het puin gered, aldus Erdogan.
Beelden uit de getroffen regio’s tonen enorme verwoestingen. Talloze huizen en gebouwen zijn ingestort, van het historische kasteel van Gaziantep, niet ver van het epicentrum, schiet weinig meer over. Alleen al in de provincie Malatya zijn 140 gebouwen ingestort, waaronder een groot hotel in het centrum. En in Sanliurfa, 150 kilometer ten oosten van het epicentrum, stortte een ziekenhuis volledig in. Er wordt gevreesd dat veel patiënten vastzitten.
Er wordt ook grote schade gemeld in Adana, dat 150 kilometer ten westen van het epicentrum ligt. Zélfs in Diyarbakir, 280 kilometer van het epicentrum verwijderd, is een gebouw van acht verdiepingen volledig ingestort.
Reddingswerkers zetten alles op alles om mensen van onder het puin te proberen te halen. Zo werd in Diyarbakir tot grote emotie van de redders een jong kind van 7 jaar oud levend uit het ingestorte gebouw gehaald. De staatszender TRT toonde verder beelden over mensen die in Iskenderun werden gered en ook vanuit Gaziantep, Sanliurfa, Osmaniye en Adana kwamen er beelden van slachtoffers die, soms gehuld in dekens, worden afgevoerd. Dan vinden redders doden, dan weer levenden, dan weer doden. Vreugde en verdriet volgen elkaar telkens weer op.
Inwoners van getroffen Turkse steden delen zelf ook beelden van zoek- en reddingsacties en van verwoeste gebouwen met de hashtag ‘#DEPREMOLDU’ (#ERWASEENAARDBEVING). Slachtoffers die vastzitten onder het puin en het nog kunnen, gebruiken hun telefoon om via sociale media om hulp te vragen.
In de regio wordt ook schade aan een ondergrondse gaspijpleiding gemeld, wat tot een explosie heeft geleid. De gastoevoer naar verschillende provincies rond het getroffen gebied is stilgelegd. In de stad Ceyhan, in het zuidoosten, heeft Turkije ook nog een olieterminal stilgelegd, uit voorzorg. De terminal en ook oliepijplijnen zijn ongeschonden door het natuurgeweld gekomen.
Ook de kerncentrale Akkuyu, die momenteel nog in aanbouw is aan de zuidkust van Turkije, is niet beschadigd. “Er werden hier aardbevingen met een kracht van ongeveer 3 gevoeld, maar onze specialisten hebben geen schade aan bouwconstructies, kranen en apparatuur gevonden”, aldus het Russische Rosatom, dat de kerncentrale bouwt. “Desalniettemin voeren we uitgebreide diagnostische maatregelen uit om ervoor te zorgen dat de bouw- en installatiewerkzaamheden veilig kunnen doorgaan.”
Verschillende luchthavens in getroffen Turkse regio’s blijven voorlopig gesloten voor burgerluchtvaart. De luchthavens van Hatay, Kahramanmaras en Gaziantep zijn getroffen, zei vicepresident Fuat Oktay maandagochtend. CNN Türk toonde opvallende beelden van een diepe scheur in de landingsbaan van de luchthaven van Hatay. De haven van de stad Iskenderun, ten zuidwesten van Gaziantep, liep eveneens schade op. Voorlopig blijft de haven dan ook dicht. Andere havens in het land kunnen wel openblijven.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan sprak vanochtend vroeg het Turkse volk toe via Twitter. Hij wenste de getroffen mensen sterkte en liet weten dat de rampenautoriteit AFAD de hulpdiensten coördineert en dat er reddingswerkers op weg waren naar het gebied. “We hopen dat we samen zo snel mogelijk en met zo min mogelijk schade deze ramp te boven komen, we blijven doorwerken”, klonk het. In een latere reactie omschreef Erdogan de beving als “de grootste ramp in zijn land sinds 1939″. De president zegt dat het “niet mogelijk is om te voorspellen hoe het dodental zich verder zal ontwikkelen”.
Situatie in Syrië:
Ook in het noorden van Syrië zijn er veel dodelijke slachtoffers gevallen. Rond 14 uur waren daar 783 doden en 2.280 gewonden geteld, blijkt uit een voorlopige balans van het Syrische ministerie van Volksgezondheid en van reddingsdiensten in het rebellengebied.
Volgens een voorlopige balans van het ministerie van Volksgezondheid, geciteerd door het officiële agentschap Sana, zijn er 403 doden en 1.284 gewonden gevallen in de door het regime gecontroleerde provincies Aleppo, Latakia, Hama en Tartus. In de rebellengebieden meldden reddingswerkers van de hulpverleningsorganisatie Witte Helmen 380 doden en meer dan 1.000 gewonden.
Volgens staatspersbureau SANA is de meeste schade in Syrië veroorzaakt in Aleppo, Idlib en Latakia. Daar vielen ook de meeste slachtoffers. Syrië is sinds het begin van de burgeroorlog verscheurd en in de provincie Idlib hebben voornamelijk radicaal-soennitische strijdgroepen nog een bolwerk tegen de troepen van dictator Bashar al-Assad. Het is nog niet duidelijk hoeveel schade en slachtoffers er zijn in gebieden in het noorden van Syrië die door Koerden worden bestuurd.
Vrijwilligersbrigade Syrian Civil Defence, ook bekend als de Witte Helmen, meldt dat er nog tientallen Syriërs onder het puin liggen. Er wordt dus ook daar gevreesd voor nog veel meer slachtoffers.
Verschillende hulporganisaties hebben hulpverleningsacties opgestart in Turkije en Syrië. Op Twitter laat het Syrische Rode Kruis weten dat het zijn best doet om levende mensen onder de puinhopen van verwoeste gebouwen te halen. De organisatie is met vrijwilligers aanwezig in onder meer Hama, Aleppo en Latakia. Ook Artsen zonder Grenzen biedt hulp in de getroffen Syrische regio en heeft noodkits gedoneerd. De organisatie ziet een toestroom van het aantal gewonden in de ziekenhuizen in Idlib. “We werken met man en macht om zo veel mogelijk mensen te helpen”, laat Artsen zonder Grenzen weten.
Dokters van de Wereld heeft in Noord-Syrië negen klinieken en ziet ook daar “de hele ochtend al slachtoffers binnenstromen”. Volgens Stichting Vluchteling is het getroffen gebied in Syrië voor hulporganisaties moeilijk toegankelijk vanwege “geweld door gewapende groeperingen”.
